Uchwała nr XXVIII/261/04

Rady Miejskiej we Wrześni

z  29 grudnia 2004 r.

w sprawie Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na rok 2005.

Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt. 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jednolity Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zmianami) oraz art. 4¹ ust. 2 i 5 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jednolity Dz.U. z 2002 r. Nr 147, poz. 1231 z późn. zmianami) Rada Miejska we Wrześni uchwala, co następuje:

§ 1

Uchwala się Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na rok 2005 w brzmieniu załącznika do niniejszej uchwały.

§ 2

Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Miasta i Gminy Września.

§ 3

Uchwałę podaje się do publicznej wiadomości poprzez ogłoszenie w „Wieściach z Ratusza” oraz na tablicy ogłoszeń Urzędu Miasta i Gminy Września.

§ 4

Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia i obowiązuje na rok 2005.

Przewodniczący Rady Miejskiej we Wrześni

Maciej Baranowski

/-/

UZASADNIENIE

Przepis art. 4¹ ust. 2 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi  (Dz.U. Nr 35, poz. 230 ze zmianami) nakłada na samorządy obowiązek realizacji zadań własnych gminy wynikających z art. 4¹ ust. 1, która prowadzona jest         w postaci gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych uchwalanego corocznie przez radę gminy.

Projektodawca:

Burmistrz Miasta i Gminy Września

Tomasz Kałużny

/-/

Załącznik

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania

Problemów Alkoholowych na rok 2005

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na rok 2005 przedstawia zadania własne gminy wynikające z  art. 4¹ ust. 1 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.  Zodnie z treścią ustawy organy samorządu terytorialnego są obowiązane do podejmowania działań zmierzających do ograniczania spożycia napojów alkoholowych, inicjowania i wspierania przedsięwzięć mających na celu zmianę obyczajów w zakresie sposobu spożywania tych napojów, przeciwdziałania powstawaniu i usuwania następstw nadużywania alkoholu, a także wspierania działalności w tym zakresie organizacji społecznych, zakładów pracy, instytucji, kościoła.

Podstawowymi priorytetami Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na 2005 rok jest zapobieganie powstawaniu nowych problemów alkoholowych, zmniejszenie rozmiarów tych, które aktualnie występują oraz zwiększenie zasobów niezbędnych do radzenia sobie z już istniejącymi problemami.

Działania związane z profilaktyką alkoholową zawarte w niniejszym Programie są działaniami długofalowymi. Kontynuacja zadań Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, warunkuje w dużym stopniu skuteczność realizacji podejmowanych działań. Zadania w tym zakresie wykonuje się przez odpowiednie kształtowanie polityki gminy, w szczególności poprzez tworzenie warunków sprzyjających ich realizacji oraz pozyskanie partnerów.

I. Stan problemów alkoholowych w gminie Września

                   Do najważniejszych problemów wynikających ze spożywania i nadużywania alkoholu w Polsce  należą:

1.      Samoniszczenie osób uzależnionych od alkoholu – osoby uzależnione od alkoholu doznają bardzo poważnych szkód zdrowotnych prowadzących do przedwczesnej śmierci.

2.      Szkody zdrowotne występujące u nadużywających alkoholu osób dorosłych – z powodu nadużywania alkoholu leczenie różnych chorób u tych osób jest mniej efektywne, co zwiększa szkody zdrowotne i koszty świadczeń zdrowotnych dla tej grupy pacjentów.

3.      Szkody występujące u nadużywającej alkoholu młodzieży – szkody dla rozwoju fizycznego, psychicznego i moralnego.

4.      Przemoc domowa i inne szkody w rodzinie z problemem alkoholowym – z powodu powtarzającej się nietrzeźwości dochodzi do przemocy, zaniedbań, ubóstwa, demoralizacji oraz innych zjawisk powodujących stres, współuzależnienie.

5.      Nietrzeźwość w miejscu pracy – mimo poprawy sytuacji w ostatnich latach nadal jest częstą przyczyną wypadków i obniżenia wydajności pracy.

6.      Przestępstwa i wykroczenia popełnione przez osoby nietrzeźwe – zjawisko nietrzeźwości wśród kierowców i powodowane przez nich wypadki, rozboje i kradzieże oraz zjawisko przemocy domowej dokonywane przez nietrzeźwych.

7.      Łamanie prawa związane z handlem napojami alkoholowymi – sprzedaż alkoholu osobom nieletnim, nielegalny handel napojami alkoholowymi, reklama i promocja alkoholu.

Opisane zjawiska występują w każdej społeczności, również na terenie gminy Września.

          Na skalę problemów alkoholowych w środowisku lokalnym duży  wpływ ma dostępność napojów alkoholowych. Jak pokazują badania liczba punktów sprzedaży napojów alkoholowych w przeliczeniu na jednego mieszkańca koreluje z umieralnością spowodowaną chorobami serca, nowotworami, śmiercią wynikłą bezpośrednio ze spożywania alkoholu

Liczba mieszkańców gminy Września – 43.990 osób.

Ilość punktów sprzedaży napojów alkoholowych w gminie Września na dzień 31 listopada 2004 r. – 198, w tym :

a)      do spożycia poza miejscem sprzedaży – 140

b)      do spożycia  w miejscu sprzedaży – 58

Jeden punkt sprzedaży napojów alkoholowych przypada w gminie Września na 222 mieszkańców.

Ocenia się (na podstawie badań GUS), iż w roku 2003 – w następstwie obniżenia stawek podatku akcyzowego – średnie spożycie napojów alkoholowych wzrosło w stosunku  do 2002 r. o ok. 15 %. Średni poziom konsumpcji czystego alkoholu na jednego mieszkańca wynosił 7,86 litra. Wzrosła produkcja i import napojów alkoholowych.

       Innym ważnym czynnikiem wpływającym na skalę problemów alkoholowych jest bezrobocie, które w ostatnich latach sukcesywnie wzrasta.

Sytuacja taka przekłada się na sferę zachowań alkoholowych. Jak wynika bowiem z badań, spadek dochodów (co przy wysokim bezrobociu jest normą) przyczynia się do wzrostu spożycia napojów alkoholowych.

Skalę problemu pokazuje  liczba rodzin z problemem alkoholowym objętych pomocą Ośrodka Pomocy Społecznej.

Rodziny uzyskują  pomoc finansową (zasiłki celowe i stałe) i rzeczową (dla dzieci obiady w szkołach, wyprawki).

Z  członkami rodzin, w których występują problemy alkoholowe i problem  przemocy prowadzona jest praca i pomoc w zakresie poradnictwa prawnego, pedagogicznego, psychologicznego w ramach Punktu Informacyjno – Konsultacyjnego przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie. Ilość osób zgłaszających się po pomoc pokazuje, że jest ona niezbędna bo problemów  z uzależnieniem i zachowaniami przemocowymi jest coraz więcej i coraz trudniej samodzielnie sobie z nimi poradzić.

Jak wynika z powyższych danych szczególny wzrost obserwujemy porównując liczbę klientów potrzebujących porady prawnika.

    Wskaźnikiem problemów alkoholowych występujących w gminie Września jest liczba wniosków składanych do Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, o podjęcie czynności zmierzających do orzeczenia o zastosowaniu wobec osoby uzależnionej od alkoholu obowiązku poddania się leczeniu odwykowemu.

Z danych Komendy Powiatowej Policji we Wrześni wynika, że  wiele przestępstw i wykroczeń popełnianych jest przez osoby będące pod wpływem alkoholu.

Jak widać z przedstawionych danych problemy związane z uzależnieniem od alkoholu towarzyszą i będą trwale towarzyszyły zjawiskom społecznym.

W celu niwelowania problemów podejmowanych jest w naszym mieście szereg działań przez wiele instytucji, stowarzyszeń, organizacji.

II. Adresaci programu

Społeczność lokalna, w szczególności: dzieci i młodzież – sfera profilaktyki, osoby  uzależnione i ich rodziny – sfera terapii

III. Zadania i metody ich realizacji

1.    Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu, które mogą być realizowane poprzez:

a)    finansowanie zajęć terapeutycznych w programie ponad podstawowym dla uzależnionych lub zajęć w programie after care (po terapii);

b)    dodatkowe zajęcia terapeutyczne lub warsztaty dla uzależnionych od alkoholu (trening ról społecznych, trening asertywności, trening radzenia sobie ze złością itp.);

c)    warsztaty dla uzależnionych mające na celu zapobieganie nawrotom choroby, realizację programów wspierających proces zdrowienia osób uzależnionych od alkoholu;

d)    realizację programów pomocy młodzieży używającej napojów alkoholowych i innych środków psychoaktywnych;

e)    finansowanie udziału w konferencjach, szkoleniach i kursach dla specjalistów i instruktorów terapii pracujących z uzależnionymi i współuzależnionymi, członków gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych oraz osób pomagających w zakresie pracy z osobami uzależnionymi;

f)      działania Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych:

➢                               rozpatrywanie wniosków dotyczących osób nadużywających alkoholu,

➢                               przeprowadzanie rozmów z osobami uzależnionymi od alkoholu w celu zmotywowania ich do podjęcia leczenia odwykowego, udzielanie informacji o grupach wsparcia,

➢                               przeprowadzenie stosownej procedury dotyczącej zastosowania wobec osoby uzależnionej zobowiązania do podjęcia leczenia odwykowego;

g)    finansowanie kosztów sporządzania opinii przez biegłego orzekającego w przedmiocie uzależnienia od alkoholu;

h)    nawiązanie współpracy z podstawową opieką zdrowotną w zakresie stosowania metody wczesnego diagnozowania i krótkiej interwencji wobec osób nadużywających alkoholu;

i)      zakup literatury fachowej oraz niezbędnego sprzętu do doposażenia pomieszczeń, w których prowadzona jest terapia;

j)      finansowanie poprawy warunków i modernizacji bazy lokalowej, w której prowadzona jest terapia i zajęcia dla uzależnionych od alkoholu;

k)    rozpowszechnianie materiałów informacyjnych o chorobie alkoholowej.

2.    Udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe pomocy psychospołecznej  i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie, które mogą być realizowane poprzez:

a)     dofinansowanie działalności Punktu Informacyjno - Konsultacyjnego Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie -  pomoc psychologiczna, prawna, pedagogiczna - konsultacje, porady;

b)    dofinansowanie specjalistycznej pomocy terapeutycznej dla osób współuzależnionych oraz ofiar przemocy domowej;

c)     realizację programów wspierających dla członków rodzin z problemem alkoholowym, osób dotkniętych przemocą w rodzinie;

d)    wspomaganie grupy wsparcia dla ofiar przemocy, osób współuzależnionych;

e)     realizację warsztatów umiejętności rodzicielskich, które będą przygotowywały rodziców do wychowania dzieci bez przemocy, wskażą jak radzić sobie z własną frustracją, kłopotami i trudnościami życia codziennego;

f)      finansowanie telefonu zaufania dla osób dotkniętych problemem uzależnienia, doznających przemocy;

g)     prowadzenie świetlic  socjoteapeutycznych świadczących pomoc dzieciom z rodzin z problemem alkoholowym – finansowanie bieżącej działalności, zatrudnionych pracowników;

h)     zabieganie o zwiększenie skuteczności ochrony prawno – administracyjnej wobec osób doznających przemocy i innych zaburzeń funkcjonowania rodziny;

i)       rozwijanie gminnego systemu wsparcia dla rodzin dotkniętych problemem uzależnienia i przemocy poprzez lepszą współpracę oraz przepływ informacji pomiędzy instytucjami, służbami i organizacjami zajmującymi się pomocą socjalną, materialną, medyczną, prawną i psychologiczną;

j)      wspieranie działań zgodnych z procedurą interwencji wobec przemocy domowej pod nazwą “Niebieskie Karty”; 

k)    dofinansowanie utworzonego hostelu dla osób doznających przemocy;

l)       organizowanie szkoleń i konferencji dotyczących rozwiązywania problemów alkoholowych i problemu przemocy, rozwijanie współpracy służb i instytucji zajmujących się tymi problemami.

3.    Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii, w szczególności dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie pozalekcyjnych zajęć sportowych, z możliwością dożywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczo – wychowawczych i socjoterapeutycznych, które mogą być realizowane poprzez:

a)   realizację programów profilaktyczno – wychowawczych w szkołach i placówkach opiekuńczo – wychowawczych;

b)   włączenie zagadnień wychowania w trzeźwości i życia w środowisku uczniowskim bez przemocy do programów  pracy wychowawczej w szkołach,

c)   prowadzenie działalności profilaktycznej dla dzieci i młodzieży w ramach świetlic Socjoterapeutycznej i Profilaktycznych – finansowanie bieżącej działalności,  doposażenie w pomoce i sprzęt niezbędny do prowadzenia zajęć,

d)   prowadzenie dożywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczo – wychowawczych z elementami informacyjno – edukacyjnymi w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomani;

e)   prowadzenie pozalekcyjnych zajęć sportowych z programem informacyjno – edukacyjnym, dostosowanym do wieku odbiorców i włączającym w swe oddziaływania osoby dorosłe; 

f)     inicjowanie, wspieranie akcji mających na celu organizację wypoczynku letniego i zimowego dzieci i młodzieży poza rodzinnym środowiskiem często skażonym uzależnieniami (biwaki, kolonie z elementami profilaktyki i inne formy wypoczynku pozwalające na kształtowanie prawidłowych postaw osobowościowych); 

g)   finansowanie szkoleń w zakresie pracy terapeutycznej z dziećmi z rodzin alkoholowych oraz prowadzenie zajęć profilaktycznych organizowanych dla nauczycieli i pedagogów oraz grup zawodowych, które z racji wykonywanych obowiązków służbowych podejmują działania na rzecz profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania przemocy w rodzinie;

h)    promocję i wspieranie przedsięwzięć profilaktycznych promujących trzeźwy i bezpieczny sposób spędzania wolnego czasu, skierowanych do dzieci i młodzieży polegających na      organizowaniu imprez i zajęć o charakterze kulturalnym, turystyczno – krajoznawczym, rekreacyjnym i sportowym;

i)     realizację lokalnych imprez, przedstawień, konkursów profilaktycznych promujących zdrowy styl życia bez używek;

j)     realizację środowiskowych działań na rzecz ograniczania spożycia alkoholu w szczególności przez osoby nieletnie, w tym na rzecz egzekwowania zakazu sprzedaży alkoholu osobom nieletnim;

k)   realizację programów edukacyjnych i interwencyjnych mających na celu zmniejszenie liczby nietrzeźwych użytkowników dróg (współpraca z Policją w celu zwiększenia liczby kontroli kierowców pod względem trzeźwości, zakup alkomatu);

l)     tworzenie możliwości dodatkowych form spędzania wolnego czasu dla dzieci i młodzieży ze środowisk zagrożonych alkoholizmem i patologią społeczną poprzez zakup sprzętu sportowego, zakup sprzętu służącego do wyposażenia terenów rekreacyjnych  i placów zabaw, dofinansowanie organizacji i modernizacji miejsc uprawiania sportu i rekreacji;

m) utrzymanie, doposażenie w niezbędny sprzęt bazy lokalowej, w której odbywa się realizacja zadań wynikających z gminnego programu, dokonanie remontu pomieszczeń, dofinansowanie likwidacji barier architektonicznych;

n)   zakup materiałów dydaktycznych, edukacyjnych, promocyjnych,  literatury fachowej, kaset szkoleniowych, prenumerata prasy fachowej;

o)   prowadzenie edukacji publicznej poprzez rozpowszechnienie ulotek, broszur, współpracę z mediami;

p)   współudział w lokalnych i ogólnopolskich kampaniach edukacyjnych dotyczących profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych;

q)   organizowanie badań, sondaży opinii publicznej, sporządzanie lokalnych diagnoz pozwalających ocenić aktualny stan problemów alkoholowych.

4.    Wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych służącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych, które może być realizowane poprzez:

a)     budowanie systemu współpracy, wymianę doświadczeń i informacji;

b)    wspieranie instytucji realizujących działania profilaktyczno – terapeutyczne w zakresie wychowywania w trzeźwości i przeciwdziałania alkoholizmowi;

c)     finansowanie wynagrodzenia gospodarza klubu abstynenta “Jantar”;

d)    dofinansowanie szkoleń i kursów specjalistycznych dla osób podejmujących pracę z osobami uzależnionymi od alkoholu i współuzależnionymi;

e)     wspomaganie działalności organizacji młodzieżowych i sportowych, promujących zdrowy styl życia i abstynencję;

f)      wspomaganie świetlic środowiskowych realizujących zadania związane z profilaktyką alkoholową;

g)     współpracę i wspieranie ruchów samopomocowych.

5.    Podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem przepisów określonych w art. 13¹ i 15 ustawy oraz występowanie przed sądem w charakterze oskarżyciela publicznego, które mogą być realizowane poprzez:

a)    podejmowanie działań kontrolnych i interwencyjnych mających na celu wyeliminowanie naruszania przepisów dotyczących sprzedaży i reklamy napojów alkoholowych przez przedsiębiorców;

b)    edukację przedsiębiorców prowadzących sprzedaż napojów alkoholowych.

6.    Wspomaganie zatrudnienia socjalnego poprzez organizowanie i finansowanie Centrów Integracji Społecznej, które mogą być realizowane poprzez:

a)    wspomaganie Centrum Integracji Społecznej utworzonego np. w sąsiednich gminach, w zakresie w jakim uczestniczą w nim osoby uzależnione będące mieszkańcami naszej gminy,

b)    wspomaganie działalności Klubu Integracji Społecznej jeśli powstanie na terenie gminy Września.

IV. Zasady wynagradzania członków Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych

1.    Za wykonanie zadań wynikających z ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz realizację  Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych  członkowie Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych otrzymują wynagrodzenie w wysokości 20 % minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2005 r. za udział w każdym posiedzeniu Komisji.

2.    Wynagrodzenie, o którym mowa w pkt. 1 wypłacane jest miesięcznie zgodnie z zawartą umową zleceniem na podstawie dostarczonego rachunku  z załączonym do niego wykazem obecności na posiedzeniach Komisji.

3.    Za nieobecność na posiedzeniu Komisji wynagrodzenie nie przysługuje.

4.    Członkom Komisji przysługują diety oraz zwrot kosztów przejazdów i noclegów z tytułu wyjazdów na szkolenia lub wyjazdów poza teren gminy związanych z zadaniami realizowanymi przez Komisję na zasadach obowiązujących – przysługujących pracownikowi z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju, przy czym udział w szkoleniach i wyjazdach nie uważa się za wykonywanie zadań w rozumieniu pkt.1.

V. Warunki realizacji Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na 2005 r.

1.    Realizatorem Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na 2005 r. jest Urząd Miasta i Gminy Września.

2.    W realizacji  Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych uczestniczy Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych,  oraz jednostki organizacyjne gminy, instytucje, stowarzyszenia oraz inne podmioty spełniające warunki do realizacji zadań Programu.

3.    Środki finansowe na realizację zadań określi Rada Miejska w uchwale w sprawie budżetu na rok 2005, środki te pochodzą z opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych, a także dotacji, darowizn i innych wpływów od osób prawnych i fizycznych.

4.    Decyzje dotyczące wydatków przeznaczonych na realizację poszczególnych zadań zawartych w programie, po uzyskaniu opinii Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych podejmuje Burmistrz poprzez akceptację preliminarza wydatków.

5.    Rada Miejska otrzymuje sprawozdanie z wykonania Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na 2005 r. do końca pierwszego kwartału roku następnego.

Przewodniczący Rady Miejskiej we Wrześni

Maciej Baranowski

/-/